- فاضل احمدزاده
- دوشنبه ۳ ارديبهشت ۰۳
- ۱۳:۵۸
تاثیر استفاده از موبایل بر کودکان چیست؟
درخواست‌ها برای محدود کردن دسترسی جوانان به تلفن‌های همراه و رسانه‌های اجتماعی در حال افزایش است.
ترجمه: فاضل احمدزاده در سایت اکونومیست فارسی
دو ماه پیش، دیزی گرین‌ول و کلر فرنیهو گروهی در واتس‌اپ راه‌اندازی کردند تا در مورد چگونگی مقابله با درخواست‌های فرزندان خردسالشان برای تلفن‌های هوشمند بحث کنند. پس از اینکه آنها در مورد برنامه‌های خود در اینستاگرام پست گذاشتند، والدین دیگری نیز خواهان عضویت در این گروه شدند. اکنون گروه آنها، «کودکانی بدون گوشی هوشمند»، بیش از ۶۰ هزار دنبال‌کننده دارد که در مورد چگونگی دور نگه داشتن فرزندانشان از دستگاه‌های شیطانی بحث می‌کنند - بحثی که طبیعتاً آنها با گوشی‌های هوشمند خود انجام می‌دهند
این گروه مستقر در بریتانیا تنها گروهی نیست که نگران زمان استفاده کودکان از صفحه نمایش است. ماه گذشته ایالت فلوریدا قانونی را تصویب کرد که استفاده از شبکه‌های اجتماعی را برای افراد زیر ۱۴ سال ممنوع می‌کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که دولت بریتانیا در حال بررسی ممنوعیت فروش تلفن همراه به افراد زیر ۱۶ سال است. این نگرانی‌ها در کتاب اخیر جاناتان هایت با عنوان «نسل مضطرب» خلاصه شده است، که استدلال می‌کند تلفن‌های هوشمند، و به ویژه شبکه‌های اجتماعی که از طریق آنها قابل دسترسی هستند، باعث «تغییر بدخواهانه‌ی دوران کودکی» می‌شوند.
در یک بحث جنجالی، دو نکته به طور نسبتاً واضح است. اول اینکه، گوشی‌های هوشمند و رسانه‌های اجتماعی به بخش بزرگی از دوران کودکی تبدیل شده‌اند. طبق تحقیقات انجام‌شده در بریتانیا، تقریباً همه کودکان تا سن ۱۲ سالگی صاحب گوشی می‌شوند. به محض اینکه آنها گوشی به دست می‌آورند، بیشتر وقت خود را در شبکه‌های اجتماعی صرف می‌کنند. طبق نظرسنجی‌های مؤسسه گالوپ، نوجوانان آمریکایی تقریباً پنج ساعت در روز را در برنامه‌های شبکه های اجتماعی سپری می‌کنند. یوتیوب، تیک‌تاک و اینستاگرام محبوب‌ترین گزینه‌ها هستند (فیس‌بوک، بزرگترین شبکه اجتماعی جهان، در جایگاه چهارم قرار دارد).
دوم، اکثر افراد موافقند که در بخش زیادی از دنیای ثروتمند، سلامت روان در میان جوانان کاهش یافته است. سهم نوجوانان آمریکایی که در سال گذشته حداقل یک «مورد افسردگی عمده» را گزارش کرده‌اند، از سال ۲۰۱۰ بیش از ۱۵۰ درصد افزایش یافته است. شاید شکاکان پیشنهاد کنند که چنین اصطلاحاتی به سادگی کمتر تابو شده اند. اما این فراتر از صحبت است. در ۱۷ کشور عمدتاً ثروتمند، افزایش قابل توجهی در خودکشی در بین دختران نوجوان و زنان جوان رخ داده است، اگرچه میزان خودکشی آنها همچنان پایین ترین میزان در هر گروه سنی است (نگاه کنید به نمودار).
آیا این پدیده‌ها به هم مرتبط هستند؟ زمان‌بندی گویاست: سلامت روان درست زمانی که تلفن‌های هوشمند و برنامه‌های اجتماعی در دهه ۲۰۱۰ رونق گرفت، شروع به کاهش کرد. برخی مطالعات همچنین نشان می‌دهند که کودکانی که زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنند، سلامت روانی ضعیف‌تری نسبت به کاربران کم‌مصرف دارند. اما چنین همبستگی‌هایی، علیت را ثابت نمی‌کنند: برای مثال، ممکن است کودکان افسرده و تنها بیشتر از کودکان شاد به «اسکرول سیاه» (گردش بی‌هدف در فضای مجازی و برخورد مداوم با محتوای منفی) روی بیاورند.
تعداد کمی از مطالعات تجربی تصادفی‌سازی‌شده در حال بررسی علّیِ [تأثیر فیس‌بوک بر سلامت روان] هستند. در سال ۲۰۱۷، روبرتو موسکرا از دانشگاه لاس امریکاس و همکارانش، گروهی از کاربران فیس‌بوک در آمریکا را برای یک هفته از این پلتفرم دور نگه داشتند. افرادی که از فیس‌بوک دوری کردند، نسبت به گروه کنترل [گروه شاهد] احساس افسردگی کمتری را گزارش کردند و در فعالیت‌های متنوع‌تری شرکت داشتند؛ همچنین اخبار کمتری را دنبال کردند.
در سال ۲۰۱۸، محققان دانشگاه استنفورد و دانشگاه نیویورک آزمایشی مشابه را انجام دادند، باز هم در آمریکا. پس از یک ماه دوری از فیس‌بوک، افرادی که تحت سم‌زدایی قرار گرفته بودند، نسبت به گروه کنترل احساس خوشبختی بیشتری می‌کردند، زمان کمتری را به صورت آنلاین می‌گذراندند، زمان بیشتری را با خانواده و دوستان سپری می‌کردند و از لحاظ سیاسی کمتر قطبی شده بودند. (باز هم، آنها دانش کمتری در مورد اخبار داشتند و زمان بیشتری را صرف تماشای تلویزیون به تنهایی می‌کردند.) تأثیرات هر دو مطالعه روی احساس رضایت‌مندی متوسط بود.
"متیو گنتسکاو" از دانشگاه استنفورد، یکی از نویسندگان مطالعه ۲۰۱۸، اذعان می‌کند: «شواهد علی معلولی واقعاً قانع‌کننده‌ای که در اختیار داریم بسیار محدود است». اما او استدلال می‌کند که اکثر نکات، مشابه شواهد غیرمستقیم در مورد زمان‌بندی، به یک جهت اشاره دارند. «اگر همه این موارد را کنار هم بگذاریم، فکر می‌کنم برای گفتن این موضوع که احتمال قابل توجهی وجود دارد که این آسیب‌ها بزرگ و واقعی باشند، کافی است.»
بسیاری از موارد همچنان نامشخص است. بهترین آزمایش‌های تصادفی روی بزرگسالان انجام شده است، که آنها موضوع اصلی نگرانی نیستند. اکثر مطالعات روی فیس‌بوک تمرکز می‌کنند، که این روزها بخش کوچکی از رژیم رسانه‌ای نوجوانان است. و آنها عمدتاً در آمریکا هستند، که این با کشورهایی که اکثر نوجوانان جهان در آنجا زندگی می‌کنند، متفاوت است. مطالعه‌ای در 72 کشور که سال گذشته توسط مؤسسه اینترنتی آکسفورد انجام شد، نشان داد که پذیرش فیس‌بوک با بهبود کمی در رفاه در بین جوانان مرتبط است.
رابطه مردم با شبکه‌های اجتماعی نیز از طبقه‌بندی سر باز می‌زند. آزمایش موسکرا نشان داد که اگرچه افراد هنگام عدم استفاده از فیس‌بوک احساس خوشحالی بیشتری می‌کردند، اما همچنان فایده آن را معادل ۶۷ دلار در هفته ارزیابی می‌کردند – و جالب اینجاست که بعد از یک هفته ترک، ارزش آن برای ترک‌کنندگان حتی بیشتر هم شد. پیت اتچلز، نویسنده کتاب «آزادشده» (نگاهی خوش‌بینانه‌تر به زمان صرف‌شده مقابل صفحه نمایش) و از دانشگاه باث اسپا، استدلال می‌کند که پرسیدن اینکه شبکه‌های اجتماعی برای سلامت روان خوب هستند یا بد، سوال اشتباهی است. او می‌گوید شاید سوال بهتر این باشد: «چرا برخی از [کودکان] واقعاً در فضای آنلاین پیشرفت می‌کنند؟ و چرا برخی دیگر… واقعاً با مشکل مواجه می‌شوند؟»
تا زمانی که به این سوال پاسخ داده نشود، به گفته دکتر اتچلز، ممنوعیت استفاده از تلفن یا شبکه‌های اجتماعی تا سنین بالاتر صرفاً باعث به تعویق انداختن مشکل می‌شود. همچنین مشخص نیست که چنین ممنوعیتی چه چیزهایی را باید در بر گیرد. دکتر اتچلز اشاره می‌کند که شبکه‌های اجتماعی همه‌چیز را شامل می‌شوند، از فیس‌بوک گرفته تا بخش چت بازی‌هایی مانند فورتنایت. دکتر گنتسکوف که از حداقل سن بالاتر برای برخی شبکه‌های اجتماعی حمایت می‌کند، در مورد محدود کردن همه آنها هشدار می‌دهد. او می‌گوید: «ارتباط واقعی با دوستان - از طریق تلفن، پیامک یا چت ویدیویی - ممکن است چیزهایی باشد که ما می‌خواهیم بیشتر آنها را تشویق کنیم.» اکثر برنامه‌های اجتماعی ترکیبی از عملکردهایی را ارائه می‌دهند که می‌توان از آنها به درستی استفاده کرد یا سوءاستفاده نمود
در حالی که کارشناسان در حال بررسی چگونگی مهار بدترین جنبه‌های شبکه‌های اجتماعی هستند، نشانه‌هایی وجود دارد که کاربران عادی خودشان در حال یافتن راه‌هایی برای این کار هستند. به اشتراک گذاشتن پست در مورد خود در فضای مجازی کم‌رنگ‌تر می‌شود: طبق گفته‌ی گارتنر، یک شرکت تحقیقاتی، تنها 28 درصد از آمریکایی‌ها در سال گذشته اعلام کردند که از مستندسازی آنلاین زندگی خود لذت می‌برند، در حالی که این رقم در سال 2020، 40 درصد بود. پیام‌ها از شبکه‌های باز به چت‌های خصوصی در حال انتقال هستند. اینستاگرام می‌گوید که در حال حاضر به اشتراک گذاری عکس‌ها در پیام‌های مستقیم بیشتر از فید اصلی است. به نظر می‌رسد در حالی که افراد میانسال مشکلات شبکه‌های اجتماعی‌ای را که با آنها بزرگ شده‌اند، شناسایی می‌کنند، جوانان ممکن است در حال حاضر به سمت پلتفرم‌های دیگری در حال حرکت باشند.